Zespół nieuwagi stronnej, wynikający z udaru, objawia się ograniczoną reakcją na bodźce po stronie przeciwnej do uszkodzenia mózgu, mimo braku zaburzeń ruchowych czy sensorycznych. Pacjenci z tym zespołem doświadczają trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak jedzenie z jednej strony talerza czy ubieranie się z jednej strony. Jest to powszechny objaw uszkodzenia prawej półkuli mózgowej, odpowiadającej za przestrzenną koncentrację, występujący u 85% pacjentów z udarem w tej części mózgu. Zaniedbanie może wynikać zarówno z lokalnych uszkodzeń, jak i dysfunkcji sieci neuronowej mózgu, zwłaszcza w fazie przewlekłej.

Mimo aktywnej rehabilitacji, około jedna trzecia pacjentów z zespołem nieuwagi stronnej utrzymuje objawy w fazie przewlekłej. Z uwagi na ograniczoną świadomość, niektórzy pacjenci nieaktywnie uczestniczą w rehabilitacji, co wpływa na efekty leczenia. Pacjenci z przewlekłym udarem i zespołem nieuwagi stronnej mogą wracać do codziennego życia z opóźnieniem i obniżoną jakością życia. Funkcjonalna Skala Niezależności (FIM) i zmodyfikowany Indeks Barthela (MBI) są istotnie niskie u pacjentów z zespołem nieuwagi stronnej, ze względu na współistniejące objawy, które wpływają na równowagę, percepcję wzrokową i higienę. Dlatego rehabilitacja zespołu nieuwagi stronnej staje się niezbędna. 

Najważniejsze założenia i wnioski płynące z badania to:

• Program interwencyjny trwał 50 minut dziennie, pięć razy w tygodniu, przez 4 tygodnie.
• Efekty każdej interwencji oceniano za pomocą testu Alberta oraz Skali Catherine Bergego w kontekście unilateralnego zaniedbania, natomiast zmodyfikowany Indeks Barthela służył do oceny wpływu na codzienne czynności.
• Wszystkie trzy grupy tj. terapia łączona jak i osobno stosowane adaptacja pryzmatyczna i wibroterapia wykazały redukcję objawów udaru oraz poprawę w codziennych czynnościach po interwencji (p < 0,05).
• Grupa z wibroterapią szyi wykazała istotnie większą redukcję nieuwagi stronnej w porównaniu z innymi grupami (p < 0,05).
• Badanie sugeruje, że nowatorska interwencja z wykorzystaniem wibroterapii jest zalecana w klinicznym środowisku rehabilitacji pacjentów z przewlekłym udarem i zespołem nieuwagi stronnej.

Opracowano na podstawie:

Choi HS, Lee BM. A Complex Intervention Integrating Prism Adaptation and Neck Vibration for Unilateral
Neglect in Patients of Chronic Stroke: A Randomised Controlled Trial. Int J Environ Res Public Health. 2022 Oct 18;19(20):13479. doi: 10.3390/ijerph192013479. PMID: 36294062; PMCID: PMC9603544

Badana populacja

Łącznie w badaniu wzięło udział 41 uczestników po udarze. Po przesiewie zgodnie z kryteriami włączenia i wyłączenia, 36 uczestników zostało losowo przydzielonych do trzech grup. Kryteriami włączenia były: potwierdzona diagnoza udaru na podstawie wyników rezonansu magnetycznego (MRI), obecność udaru i brak innych chorób, wynik w Koreańskiej Wersji Testu Mini-Mental Status Examination (K-MMSE) ≥ 20, świadczący o braku zaburzeń poznawczych, słuchowych lub wzrokowych, oraz zdolności do śledzenia instrukcji.
Zespół nieuwagi stronnej oceniano na podstawie Motor-Free Visual Perception Test (MVPT).
Wszystkie testy i interwencje przeprowadzone zostały przez terapeutów zajęciowych posiadających co najmniej 3 lata doświadczenia, którzy zostali przeszkoleni w metodach interwencji przez głównego badacza.

Procedura badawcza

Badanie obejmowało 41 uczestników, z których 36 spełniło kryteria włączenia. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do trzech grup: A (PA + NV), B (NV), C (PA) [PA – adaptacja pryzmatyczna; NV – wibroterapia szyi]. Przed interwencją przeprowadzono testy na nieuwagę strony, potwierdzając homogeniczność grupy. Zabiegi trwały 4 tygodnie, 5 razy w tygodniu po 50 minut. Wszystkie grupy otrzymywały 30 minut konwencjonalnej terapii zajęciowej. Wyniki potwierdziły, że wszystkie grupy doświadczyły redukcji zaniedbania stronnego i poprawy codziennych czynności. Grupa A wykazała istotnie większą redukcję objawów zespołu nieuwagi stronnej niż pozostałe, co sugeruje, że innowacyjna terapia połączenia adaptacji pryzmatycznej i wibroterapii może być skuteczna w rehabilitacji pacjentów z przewlekłym udarem i zaniedbaniem stronnym.

Wykorzystanie wibroterapii w badaniu

W badaniu zastosowano wibracje szyi, stosując wibroterapię lokalną szyi na mięśnie prostownika szyi po stronie dotkniętej udarem. Ta metoda miała na celu poprawę funkcji mięśni szyi i była dostosowana do wcześniejszych badań, co sprawiało, że stanowiła skuteczną formę terapii rehabilitacyjnej w kontekście przewlekłego udaru.

Wyniki badań

To badanie potwierdziło skuteczność złożonego programu adaptacji pryzmatycznej i wibroterapii szyi w leczeniu zespołu nieuwagi stronnej u pacjentów po udarze. Porównanie przed i po interwencji wykazało pozytywne efekty we wszystkich trzech grupach, zarówno jeśli chodzi o redukcję nieuwagi stronnej jak i poprawę w codziennych czynnościach. Wyniki wykazały synergiczne efekty złożonej interwencji adapatacji pryzmatycznej i wibroterapii, przewyższające efekty obu technik stosowanych osobno.

Komentarz

U pacjentów po udarze, zespół nieuwagi stronnej pogarsza jakość życia i utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Badanie miało na celu zbadanie skutków złożonego programu rehabilitacyjnego, łączącego adaptację pryzmatyczną (PA) i wibroterapię szyi (NV) w leczeniu objawów udaru. Wyniki badań, oceniane za pomocą testu Alberta, Skali Catherine Bergego i zmodyfikowanego Indeksu Barthela, wykazały, że wszystkie trzy grupy doświadczyły redukcji objawów i poprawy jakości życia po zabiegach. Grupa z wibroterapią i adapatacją wykazała istotnie większą redukcję zaniedbania niż pozostałe grupy.
To innowacyjne podejście, łączące wibroterapię i adaptację, jest zalecane do rehabilitacji pacjentów po udarze i z zaniedbaniem stronnym. Daje to wielką nadzieję na poprawę jakości życia i samodzielności tych pacjentów zwłaszcza, że można tę terapię przeprowadzić w warunkach domowych.

Więcej w:

Przeczytaj też: