Wibroterapia w rehabilitacji po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego

Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego (anterior cruciate ligament reconstruction – ACLR) często wiąże się z przewlekłymi powikłaniami w postaci zaburzenia czynności mięśnia czworogłowego uda, prowadzącymi do nieprawidłowej biomechaniki chodu i uszkodzenia stawów. Jak pokazały wcześniejsze badania, wibracje poprawiają funkcje mięśnia czworogłowego u osób z ACLR, ale czas trwania tych efektów jest nieznany. Dlatego amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu High Point przeanalizowali przebieg czasowy odpowiedzi funkcjonalnej mięśnia czworogłowego uda na wibracje całego ciała (whole body vibration – WBV) lub lokalne wibracje mięśni (local muscle vibration – LMV).

• WBV zwiększyły o 5-11% szczytowy moment obrotowy mięśnia czworogłowego w stosunku do wartości wyjściowej i względem grupy kontrolnej we wszystkich punktach czasowych po interwencji. 
• LMV zwiększyły szczytowy moment obrotowy mięśnia czworogłowego o 6% w stosunku do wartości wyjściowej 10 min po interwencji i o 4-6% w stosunku do kontroli tuż po oraz 10 i 20 min po interwencji.

Opracowano na podstawie:

Time course of the effects of vibration on quadriceps function in individuals with anterior cruciate ligament reconstruction. Troy Blackburn J, Dewig DR, Johnston CD. J Electromyogr Kinesiol. 2021 Feb;56:102508. 

Badana populacja

W badaniu wzięło udział 24 ochotników z pierwotnym, jednostronnym ACLR (15 kobiet, 9 mężczyzn; wiek 18-35 lat, średnio 22 ± 4 lata). Uczestnicy musieli mieć zezwolenie chirurga na powrót do nieograniczonej aktywności fizycznej.

Procedura badania

Wszyscy ochotnicy ukończyli 3 sesje treningowe w odstępie 2-7 dni: WBV, LMV lub interwencję kontrolną (bez wibracji). Przed, tuż po, jak i 10, 20, 30, 45 i 60 minut po WBV, LMV lub interwencji kontrolnej oceniano izometryczny szczytowy moment obrotowy mięśnia czworogłowego, tempo rozwoju momentu obrotowego i amplitudę EMG. Powierzchniowe EMG mięśnia czworogłowego traktowano jako wskaźnik aktywności neuronalnej, dzięki której wibracje mogą poprawić funkcje mięśnia czworogłowego.

Podczas interwencji uczestnicy stali na platformie wibracyjnej Power Plate pro5 (Performance Health Systems, LLC) z lekkim zgięciem kolana. Platforma była aktywna tylko dla grupy WBV. WBV podawano w 6 paczkach trwających po 1 minutę, z 2 minutami odpoczynku pomiędzy nimi. Interwencje LMV i WBV były identyczne, z wyjątkiem tego, że bodziec LMV był dostarczany za pomocą prototypowego urządzenia zamocowanego na dystalnym przednim odcinku uda. W grupie kontrolnej stosowano te same procedury, ale bez bodźca wibracyjnego. Autorzy podkreślają, że chociaż idealne parametry bodźca wibracyjnego ułatwiające pracę mięśni nie są znane, poprzednie prace sugerują, że wibracja dostarczana z częstotliwością 30 Hz jest optymalna dla poprawy funkcji mięśnia czworogłowego.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

WBV lub LMV stosowano z częstotliwością 30 Hz i przyspieszeniem 2 g. Dalsze szczegóły opisano wyżej (patrz “Procedura badania”).

Wyniki

WBV zwiększyły o 5-11% szczytowy moment obrotowy mięśnia czworogłowego w stosunku do wartości wyjściowej (p < 0,05) i względem grupy kontrolnej we wszystkich punktach czasowych po interwencji (p < 0,05). 

LMV zwiększyły szczytowy moment obrotowy mięśnia czworogłowego o 6% w stosunku do wartości wyjściowej 10 min po interwencji (p < 0,05) i o 4-6% w stosunku do kontroli tuż po oraz 10 i 20 min po interwencji (p < 0,05).

Interwencje nie miały wpływu na amplitudy EMG ani tempo rozwoju momentu obrotowego, ale amplituda EMG mięśnia vastus medialis była większa po WBV w porównaniu z grupą kontrolną bezpośrednio (p = 0,006) i 20 min (p = 0,009) po interwencji.

Komentarz

Wyniki prezentowanego badania wskazują, że pojedynczy zabieg wibroterapii poprawia u osób z ACLR funkcje mięśnia czworogłowego, w przypadku LMV – co najmniej do 20 minut po zabiegu, w przypadku WBV – do 1 h. Dzieje się to najprawdopodobniej przez zwiększanie pobudliwości OUN. Ponadto utrzymująca się dłużej odpowiedź mięśnia czworogłowego uda na krótki zabieg wibracyjny sugeruje, że wibracje można stosować w połączeniu ze standardowymi ćwiczeniami rehabilitacyjnymi, przed wykonaniem tych ćwiczeń – celem poprawy ich skuteczności.

Więcej w: