Wpływ wibroterapii o różnej charakterystyce i pozycji ciała na regenerację po wysiłku beztlenowym

Celem badania przeprowadzonego przez polskich naukowców było zidentyfikowanie optymalnych parametrów wibroterapii, takich jak: częstotliwość, czas trwania zabiegu oraz pozycja ciała, które mogą być skuteczną formą regeneracji po intensywnym i długotrwałym wysiłku fizycznym. 

Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą programu Statistica 13.

Badanie zostało zatwierdzone przez Komisję Bioetyczną przy okręgowej Izbie Lekarskiej w Krakowie.

Opracowano na podstawie:

Wstęp

Wibracje już od wielu lat są znane i wykorzystywane w medycynie i rehabilitacji. Początkowo były stosowane głównie jako terapia przeciwbólowa. Z biegiem czasu ukazywały się kolejne badania, które ujawniały szereg korzyści płynących z zabiegów wibracyjnych; m.in.: regulacja procesów metabolicznych, obniżenie poziomu fibrynogenu, unormowanie pracy układu krwionośnego.

W środowisku medycyny pracy wibracje budzą jednak pewien niepokój. Badania wykazały, że narażenie na wibracje pochodzące z prowadzonego pojazdu wpływają na zmniejszenie uwagi w trakcie wykonywanych zadań oraz powodują ogólne zmęczenie. Należy jednak podkreślić, że kluczową rolę w odróżnieniu efektów wibracji terapeutycznych od szkodliwych mają parametry.  

Obecnie wibracje są bardzo popularną metodą terapeutyczną stosowaną w rehabilitacji i medycynie sportowej oraz jako forma przygotowania do treningu fizycznego. Badania potwierdzają, że wibracje są ważnym czynnikiem wpływającym na przyspieszenie regeneracji powysiłkowej. Z uwagi na fakt, iż wcześniej nie było ustalonych konkretnych wytycznych co do protokołu badania wyniki były różne. Jednak w 2021 roku zostały wprowadzone i opisane dokładne wytyczne jak należy przeprowadzać badania z udziałem drgań na ludziach i zwierzętach (przyp. red.).

Celem tego badania było oznaczenie konkretnych parametrów wibroterapii, które pozwolą na szybszą rekonwalescencję po intensywnym wysiłku fizycznym.

Badana populacja

W badaniu wzięło udział 16 zdrowych mężczyzn, w przedziale wiekowym 20-30 lat. Wszyscy byli studentami wydziału wychowania fizycznego i wykonywali zajęcia sportowe zgodnie z programem uczelni.

Procedura badania

Badanie obejmowało 3 etapy.

Etap I to badanie lekarskie, czyli pomiary takie jak: ciśnienie krwi (BP), tętno (HR), wysokość ciała (BH), masa ciała, BMI, nasycenie krwi tlenem (SpO2), analiza procentowej zawartości tkanki tłuszczowej (PBF), masy tłuszczowej (FM) i beztłuszczowej masy ciała (LBM). Etap II to próby wysiłkowe oceniające wydolność beztlenową tlenową organizmu a po 7 dniach przystąpiono do etapu III, czyli badań podstawowych.

Uczestnicy badania byli poddawani ocenie wydolności tlenowej i beztlenowej w dwóch seriach, które dzieliła 15 minutowa przerwa. Po wykonaniu obydwóch serii każdy uczestnik był poddawany wibroterapii. Testy były wykonywane w odstępach 10-dniowych, aby dać organizmowi czas na regenerację między kolejnymi testami.

Wibracje użyte do badania

Do badania wykorzystano urządzenie generujące wibracje o dwóch zakresach częstotliwości: zakres dolny I: 2-52 Hz i zakres wyższy II: 82-100 Hz.

Czas trwania zabiegu również występował w dwóch wariantach: T1: 10 min i T2: 45 min. Uczestnicy badania byli układani w dwóch różnych pozycjach do zabiegu; pozycja A: pozycja leżąca z kończynami górnymi uniesionymi o 20° oraz pozycja B: pozycja leżąca.

Z powyższych możliwości powstało 8 kombinacji (I-T1-A, I-T2-A, I-T1-B, I-T2-B oraz II-T1-A, II-T2-A, II-T1-B, II-T2-B) i każdy uczestnik był losowo poddawany 1 z nich. Testy były wykonywane w odstępach 10-dniowych, aby dać organizmowi czas na regenerację między kolejnymi badaniami.

Po 24 godzinach od zakończenia sesji wibroterapii każdy uczestnik wykonywał 30 sekundowy test Wingat’e, który ocenia wydolność beztlenową.

Ocena parametrów biochemicznych i hematologicznych

Do oceny parametrów biochemicznych i hematologicznych pobrano krew przed wysiłkiem, 1 godzinę po wysiłku i 24 godziny po wysiłku.

Wyniki

Naukowcy zaobserwowali, że bodziec wibracyjny wpływa korzystnie na organizm poprzez przyspieszenie usuwania cząsteczek prozapalnych, zmniejszenie lokalnego stanu zapalnego i zwiększenie gotowości organizmu do kolejnego wysiłku. Stwierdzili, że optymalne leczenie, które wspomaga ten proces, powinno opierać się na niższych zakresach częstotliwości (2–52 Hz, zamiast 82–100 Hz). Wykonanie zabiegu z uniesionymi stopami wydaje się korzystniejsze, ponieważ zwiększa drenaż i eliminację składników zapalnych. Przy ocenie nasycenia tlenem, zabieg trwający 10 minut jest bardziej korzystny, jednak dla poprawy ogólnej pracy organizmu i liczby markerów biochemicznych, lepszym wyborem jest minimum 45-minutowy zabieg.

Warto zauważyć, że znaczące różnice we wpływie proponowanych protokołów wibracyjnych na wysycenie krwi tlenem wymagają dalszych badań w celu lepszego zrozumienia tego zjawiska.

Komentarz

Badania wykazały, że bodźce wibracyjne korzystnie wpływają na organizm, przyspieszając usuwanie cząsteczek prozapalnych i zmniejszając stan zapalny. Optymalne leczenie oparte na niższych częstotliwościach (2–52 Hz) jest skuteczniejsze niż wyższe. Zabiegi z uniesionymi stopami zwiększają drenaż i eliminację substancji zapalnych. Krótszy, 10-minutowy zabieg poprawia nasycenie tlenem, podczas gdy dłuższy (minimum 45 minut) korzystnie wpływa na ogólną pracę organizmu i markery biochemiczne. Jednak istnieje potrzeba dalszych badań, aby pełniej zrozumieć wpływ tych protokołów na wysycenie krwi tlenem.

Autorzy badania podkreślają, że pewne ograniczenie w badaniu stanowi niewielka grupa badawcza i brak grupy kontrolnej oraz fakt, że w badaniu brali udział jedynie mężczyźni.

Należy kontynuować podobne badania na większej i bardziej zróżnicowanej grupie badawczej.

Więcej w: