Wibroterapia obniża symptomy fibromialgii i podnosi BDNF

Zespół fibromialgii (fibromyalgia syndrome, FMS) przejawia się przewlekłym i rozległym bólem, zapaleniem układu nerwowego i łagodnym zapaleniem ogólnoustrojowym, a także dysfunkcją mięśni. Ponadto często występuje depresja, zaburzenia snu, obniżona sprawność fizyczna i jakość życia. Kluczową cząsteczką sygnałową zaangażowaną w zmiany ośrodkowe i obwodowe związane m.in. z zapaleniem nerwów i bólem w różnych stanach patologicznych, w tym odpowiedzialnych za FMS, jest neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego (brain-derived neurotrophic factor, BDNF). W terapii fibromialgii dużą rolę mogą odgrywać ćwiczenia fizyczne, ponieważ m.in. korzystnie zwiększają ekspresję BDNF w stanach normalnych i patologicznych. U osób słabszych lub cierpiących ból, a potrzebujących zwiększenia aktywności fizycznej, często rozpatruje się stosowanie łagodnego zamiennikiem ćwiczeń fizycznych – biernego treningu wibracyjnego całego ciała (whole-body vibration training, WBVT). Dlatego międzynarodowa grupa naukowców m.in z Brazylii i Francji postanowiła zbadać u pacjentów z FMS wpływ WBVT na poziomy BDNF oraz kliniczne i funkcjonalne aspekty objawów FMS.

• WBVT wpłynął na istotne zwiększenie poziomu BDNF we krwi o 0,23 ng/ml, podczas gdy w grupie kontrolnej BDNF spadł w tym czasie o 0,58 ng/ml.
• WBVT wpłynął na poprawę wyników funkcjonalnych i klinicznych ocenianych przez STS, 6MWT, FIQ, PSQI, BDI (patrz niżej).
• WBVT obniżył poziom bólu.

Opracowano na podstawie:

Efficacy of Whole-Body Vibration Training on Brain-Derived Neurotrophic Factor, Clinical and Functional Outcomes, and Quality of Life in Women with Fibromyalgia Syndrome: A Randomized Controlled Trial. Ribeiro VGC, Lacerda ACR, Santos JM i wsp. J Healthc Eng. 2021 Nov 30;2021:7593802

Badana populacja

Trzydzieści dwie kobiety (wiek: od 50 do 60 lat) z rozpoznaniem FMS potwierdzonym przez reumatologa, spełniające ściśle określone kryteria.

Procedura badania

Pacjentki zostały losowo przydzielone do grupy interwencyjnej (intervention group, IG; n = 17) otrzymującej WBVT przez 6 tygodni lub do grupy kontrolnej (control group, CG; n = 15) nie otrzymującej żadnej interwencji. U wszystkich pacjentek badano poziomy BDNF we krwi, analizowano wyniki testu wstawania (sit-to-stand, STS), testu 6-minutowego marszu (6-minute walk test, 6MWT), kwestionariusza wpływu fibromialgii (Fibromyalgia Impact Questionnaire, FIQ), wskaźnika jakości snu (Pittsburgh Sleep Quality Index, PSQI), Inwentarza Depresji Becka (Beck Depression Inventory, BDI) oraz badano poziom bólu (wizualna skala analogowa, visual analogue scale, VAS). 

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Trening wibracyjny stosowano raz dziennie, trzy dni w tygodniu, co drugi dzień, przez 6 tygodni. Pacjentki wykonywały proste ćwiczenia – dynamiczny przysiad napinający mięśnie przez 3 s w zgięciu w dół, a następnie przez 3 s w górę, na synchronicznej platformie wibracyjnej FitVibe® Excel Pro (GymnaUniphy, Belgia). Podczas pojedynczej sesji WBVT pacjentki wykonywały od 6 do 8 przysiadów i odpoczywały pomiędzy nimi przez 30 sekund na wyłączonej platformie. Każda sesja trwała około 3 – 10 minut. Stosowano następujące parametry wibracji: częstotliwość 35-40 Hz, amplituda 4 mm, przyspieszenie 2,78 – 3,26 g.

Wyniki

Na początku badania pomiędzy grupami CG i IG nie było statystycznej różnicy pod względem poziomu BDNF we krwi [CG = 2,39 (1,82 do 2,96) ng/ml; IG = 2,35 (1,59 do 3,11) ng/ml] oraz w analizowanych wynikach klinicznych i funkcjonalnych.

Po zastosowanej serii WBVT obserwowano zwiększenie poziomu BDNF we krwi o 0,23 (0,03 do 0,43) ng/ml, podczas gdy w grupie CG BDNF spadł – zmienił się w tym czasie o -0,58 (-0,39 do -0,77) ng/ml. Różnica pomiędzy CG i IG po 6 tygodniach WBVT była istotna statystycznie (p=0,045).

WBVT wpłynął również na poprawę wyników funkcjonalnych: zwiększenie liczby powtórzeń w teście STS (p=0,011) i wydłużony dystans chodzenia w 6MWT (p=0,010), w porównaniu z CG. Ponadto WBVT wpłynął na poprawę wyników klinicznych: redukcję FIQ (p=0,001), PSQI (p=0,001), BDI (p=0,017) oraz bólu ocenianego za pomocą VAS (p=0,008).

Komentarz

Wyniki prezentowanego doniesienia pokazują, że WBVT sprzyja wzrostowi poziomu BDNF we krwi pacjentek z fibromialgią. Ponadto poprawia wyniki funkcjonalne i kliniczne, pozytywnie wpływa na siłę mięśni kończyn dolnych, wydolność tlenową i jakość życia u kobiet z fibromialgią.

Więcej w: