Zamknij

Wibracje sprzyjają regeneracji po intensywnym wysiłku fizycznym

Południowokoreańscy naukowcy z Uniwersytetu w Jeonju (Chonbuk National University) dowiedli na próbie 24 młodych kobiet poddanych intensywnemu wysiłkowi na bieżni (30 min), że wprowadzanie do ciała nieszkodliwych wibracji podczas odpoczynku (30 min) znacząco przyspiesza powrót właściwości mięśni do stanu sprzed wysiłku, znacząco przyspiesza usuwanie odpowiadającego za uczucie zmęczenia mleczanu oraz, skuteczniej niż odpoczynek statyczny, obniża tętno.

Większość badań dotyczących wpływu wibracji na kondycję fizyczną, zarówno wśród osób zdrowych, jak i chorych, skupia się na testowaniu wpływu wibracji na zwiększanie zdolności do wykonywania danego ćwiczenia. Celem relacjonowanych tu badań było natomiast sprawdzenie wpływu wibracji na regenerację organizmu podczas 30-minutowego odpoczynku po intensywnym wysiłku fizycznym.

  • Wibracje stosowane podczas 30 min odpoczynku po intensywnym wysiłku fizycznym pozwoliły na niemal pełne odzyskanie sprawności mięśni (94,1 ± 2,0% aktywności początkowej), natomiast odpoczynek statyczny był o kilka % mniej efektywny.
  • Podniesione ćwiczeniami stężenie mleczanu we krwi ulegało po 30 min statycznego odpoczynku obniżeniu o 70%, natomiast zastosowanie podczas odpoczynku wibracji zwiększało ten efekt aż do 96%.
  • Również przywrócenie prawidłowego tętna, podniesionego ćwiczeniami do ok. 170 uderzeń na minutę, nastąpiło szybciej po zastosowaniu podczas odpoczynku wibracji: już po 20 min odpoczynku tętno spadło w grupie poddanej wibracjom do 95-, przy czym w grupie odpoczywających bez wibracji utrzymywało się jeszcze ciągle na znaczenie podwyższonym poziomie 117 uderzeń na minutę.
  • Autorzy opracowywanej publikacji zwracają uwagę, że choć stosowanie wibracji w rozgrzewce jest w sporcie znaną praktyką, to dopiero oni po raz pierwszy pokazują pozytywne znaczenie drgań masujących również podczas odpoczynku, co może mieć szerokie zastosowanie nie tylko w sporcie, ale i w medycynie.
  • Stosowane wibracje nie wpływały w żaden negatywny sposób na badane kobiety.

Opracowano na podstawie:

Effect of whole body vibration on lactate level recovery and heart rate recovery in rest after intense exercise. Żródło: Kang SR, Min JY, Yu C, Kwon TK. Technol Health Care. 2017 Jul 20;25(S1):115-123.

Badana populacja

W badaniu uczestniczyły 24 młode i zdrowe ochotniczki posiadające podobną masę ciała, wzrost, zwyczaje życiowe, jak również wykazujące podobną aktywność fizyczną. Przed eksperymentem upewniono się, że wybrane ochotniczki w żaden sposób nie reagowały negatywnie na testowane wibracje. Kobiety podzielono na 2 grupy:
i) wibracyjną (n = 12), gdzie podczas fazy odpoczynku stosowano wibracje;
ii) kontrolną (n = 12), gdzie podczas fazy odpoczynku nie stosowano wibracji.

Procedura badania

Wszystkie kobiety poddawano temu samemu schematowi eksperymentalnemu, z jedną różnicą – wibracje stosowano oczywiście tylko w grupie wibracyjnej. Pojedynczy eksperyment składał się z 3 sesji: wstępnej, treningu i odpoczynku. Tuż przed rozpoczęciem treningu, podczas sesji wstępnej, jak również zaraz po zakończeniu treningu lub odpoczynku, mierzono maksymalny świadomy skurcz izometryczny wybranych mięśni, mianowicie: iliocostalis lumborum, rectus abdominis, rectus femoris, biceps femoris, tibialis anterior oraz gastrocnemius, stosując analizę częstotliwości SEF (spectral edge frequency), a dokładniej: SEF 50 (użyto w tym celu systemu Delsys Bagnoli-8 EMG; Delsys, Inc., USA), mierzono też poziom mleczanu we krwi (za pomocą Accutrend plus; Cobas, Ltd., USA). Ponadto co 10 min, od rozpoczęcia do zakończenia eksperymentu, mierzono tętno stosując Polar RS400 (Polar, Ltd., USA). Trening polegał na spacerze po bieżni imitującej nachylenie „pod górę” (15%), z prędkością 4 km/h przez 30 min, co pozwalało na spalenie w tym czasie ok. 450 kcal na osobę. Podczas odpoczynku grupa wibracyjna odpoczywała przez 30 min na fotelu wibracyjnym z włączoną wibracją, natomiast kontrolna – na tym samym fotelu, ale bez wibracji. Tak przeprowadzony eksperyment powtórzono 9 razy (w sumie wykonano zatem 10 takich samych eksperymentów) – dwa tygodniowo, w ciągu 5 tygodni, zapewniając zawsze te same warunki środowiskowe: temperatura 20 °C i wilgotność 50%.

Wykorzystanie wibroterapii w badaniu

Zastosowany model wibracji dotyczył wibracji całego ciała (whole body vibration). Podczas wszystkich eksperymentów kobiety siedziały „głęboko” w fotelach do wibracji w tej samej, wygodnej, niemal półleżącej pozycji. Za wibracje w fotelach odpowiadały specjalnie zaprojektowane wibratory. Platformy te generowały zmienne, pionowe, sinusoidalne wibracje, wykorzystując fale dźwiękowe. Użyto drgań o częstotliwości 10 Hz i amplitudzie 5 mm. Źródła wibracji zlokalizowane były symetrycznie – po dwa: pod łopatkami, lędźwiami, udami oraz pod dolnymi częściami nóg.

Analiza statystyczna wyników

Wyniki przedstawiano jako średnie arytmetyczne wraz z odchyleniami standardowymi. Analizy statystyczne prowadzono stosując program SPSS v18.0 (dla Windows; SPSS Inc., USA). Różnice pomiędzy odpowiednimi grupami testowano za pomocą sparowanego testu t-Studenta oraz testu post-hoc Tukey’a, zmodyfikowanego dla pomiarów powtórzonych. Za poziom istotności przyjmowano p < 0,05.

Wyniki

Wibracje stosowane podczas odpoczynku przyspieszają powysiłkową regenerację aktywności badanych mięśni

W publikacji oryginalnej autorzy przedstawiają wyniki pomiarów maksymalnego świadomego skurczu izometrycznego osobno dla 6 wybranych mięśni: 2 tułowiowych oraz 4 mięśni kończyn dolnych. Choć w oryginalnym tekście sekcji „Wyniki” przedstawiają to nie dość jasno, to dane na odpowiednich wykresach przedstawiają przejrzyste. W niniejszym opracowaniu, dla uproszczenia, zdecydowano się na pokazanie sumarycznego obrazu aktywności wszystkich badanych mięśni w danej fazie eksperymentu, tym bardziej że odpowiada on w istocie obserwowanym w pracy oryginalnej tendencjom dla poszczególnych mięśni. W sumarycznym ujęciu otrzymano zatem, tak jak w przypadku oryginalnym dla poszczególnych mięśni osobno: spadek siły mięśni zaraz po treningu oraz jej regenerację po odpoczynku, do pewnego stopnia, znacznie wyższego w grupie wibracyjnej niż kontrolnej. W oryginalnej pracy zmiany aktywności poszczególnych mięśni w różnych fazach eksperymentu oznaczano jako statystycznie znamienne. Ponieważ jednak w oryginalnej pracy przedstawiono, jak często czyni się w publikacjach naukowych, jedynie średnie z odchyleniami, a nie poszczególne pomiary, nie można tu przeprowadzić analizy statystycznej sumarycznej aktywności wszystkich mięśni w danej fazie eksperymentu.

Wibracje stosowane podczas odpoczynku przyspieszają obniżenie powysiłkowego stężenia mleczanu we krwi

Podniesiony wysiłkiem poziom mleczanu we krwi spadał podczas odpoczynku w obu grupach, kontrolnej i wibracyjnej, natomiast znacznie szybciej, gdy podczas odpoczynku stosowano również wibracje. Tuż przed treningiem poziom mleczanu w grupie wibracyjnej i kontrolnej, w fazie spoczynku, wynosił ok. 1,4 mmol/l z niewielkimi odchyleniami (autorzy nie podają tej wartości w tekście, natomiast wskazują ją na wykresie). Poziom mleczanu mierzony na końcu eksperymentu, czyli zaraz po odpoczynku, spadał w grupie wibracyjnej z 7,21 ± 0,55 mmol/l (wartość otrzymana zaraz po treningu) do 1,63 ± 0,21 mmol/l, natomiast w grupie kontrolnej – z 7,15 ± 0,73 mmol/l do 3,11 ±­ 0,51 mmol/l. Zatem poziom mleczanu po 30 min odpoczynku spadał w grupie wibracyjnej o 96%, niemal zupełnie do poziomu spoczynkowego, natomiast w grupie kontrolnej o 70%, ciągle zatem do poziomu podwyższonego względem stanu początkowego. Wibracje zwiększały efektywność usuwania mleczanu podczas odpoczynku o 26%.

Wibracje stosowane podczas odpoczynku normują powysiłkowy wzrost tętna

Również rytm bicia serca, który znacząco rósł w miarę wykonywania ćwiczenia (jednakowo u obu grup) do wartości bliskiej 170 uderzeń na minutę (bpm – beats per minute), był efektywniej obniżany podczas sesji odpoczynku w grupie wibracyjnej niż kontrolnej: po 20 min odpoczynku na wibrującym fotelu tętno w grupie wibracyjnej spadało do 95,4 ± 2,01 bpm, przy czym w grupie kontrolnej utrzymywało się ciągle na znaczenie podwyższonym poziomie 117,5 ± 5,21 bpm.

Komentarz

Wibracje mogą wpływać na usprawnienie przepływu krwi obwodowej przez normowanie ciśnienia, sztywności tętnic kończyn dolnych, a także usprawniając powrót krwi żylnej do serca, dzięki aktywacji „pompy mięśniowej”. Usprawniony powrót krwi żylnej do serca mógłby być odpowiedzialny za obserwowane w opracowywanym doniesieniu unormowanie tętna. Ponadto stymulacja krążenia wibracjami może wzmóc metabolizowanie (utlenianie) mleczanu jako źródła energii dla serca i aktywowanych mięśni oraz powodować szybszy transport mleczanu do wątroby. Usprawniony wibracjami przepływ krwi mógłby też zapobiegać innym niekorzystnym efektom zwiększonej po wysiłku konsumpcji tlenu z krwi.

Przywracanie podstawowej aktywności mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym, jak również usuwanie mleczanu oraz normowanie tętna świadczą wg autorów opracowywanego doniesienia o regeneracji organizmu, która następuje szybciej dzięki stosowaniu podczas odpoczynku wibracji. Zatem, obok wielu doniesień o pozytywnym wpływie wibracji na budowanie kondycji, wyrażanej siłą mięśni, zdolnościami koordynacyjnymi, stabilnością postawy i elastycznością ciała, wibracje mogą odgrywać ważną rolę również w powysiłkowej regeneracji organizmu. Uzyskane wyniki wyrażają silną sugestię włączania sesji odpoczynku z wibracjami, jako efektywnego sposobu na regenerację organizmu, nie tylko ćwiczącym kobietom, jak w opisywanym przypadku, ale również ludziom starszym, pacjentom z zaburzeniami aparatu ruchu, a także profesjonalnym sportowcom. Autorzy konkludują, iż aby uzyskać jak najlepszy efekt regeneracji powysiłkowej, przyszłe badania powinny koncentrować się na optymalizowaniu doboru częstotliwości, amplitudy i czasu trwania wibracji.

Po intensywnym wysiłku fizycznym u wszystkich kobiet poddanych eksperymentowi obserwowano znacznie obniżoną aktywność mięśni oraz świadczące o zmęczeniu podwyższone stężenie mleczanu we krwi, jak i podwyższone tętno. Podczas odpoczynku parametry te powracały do stanu sprzed wysiłku, jednak u kobiet poddanych podczas odpoczynku wibracjom – szybciej i efektywniej.

Więcej w:


Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wciśnij Enter
Śledź nas
Na Facebooku
Na Twitterze
Na GooglePlus
Na Linkedin
Na Pinterest
Na kanale RSS
Na Instagramie