Ludzki rdzeniowy generator ejakulacji – stosowanie wibroterapii po urazie rdzenia kręgowego

Uszkodzenie rdzenia kręgowego często oznacza koniec prokreacji. W wielu przypadkach wcale tak być nie musi. Francuscy naukowcy z Uniwersytetu w Wersalu i innych ośrodków podjęli próbę zdefiniowania rdzeniowego generatora ejakulacji (spinal ejaculation generator, SEG), zdolnego do wywoływania ejakulacji u mężczyzn bez udziału mózgu, na podstawie wcześniejszych doniesień o istnieniu SEG w lędźwiowym odcinku rdzenia kręgowego szczura. W SEG szczura kluczową rolę odgrywały neurony galaninergiczne. Dlatego podjęto próbę zdefiniowania rozmieszczenia przestrzennego neuronów galaninergicznych w homologicznym odcinku lędźwiowym rdzenia kręgowego 6 mężczyzn (i 6 kobiet) w badaniu postmortem, lokalizując je głównie w segmentach lędźwiowych (L): L2-L5. Następnie, by przekonać się czy wskazany obszar zawiera ludzki SEG, dokonano analizy 384 pacjentów, zdiagnozowanych jako niezdolnych do ejakulacji z powodu uszkodzenia rdzenia kręgowego. Skupiano się na uszkodzeniach w różnych odcinkach rdzenia oraz na możliwości wywołania ejakulacji za pomocą wibracyjnej stymulacji penisa (penile vibratory stimulation, PVS). PVS umożliwia pobudzenie neuronalnego obwodu z penisa do rdzenia i z powrotem do penisa. Układ ten zawiera liczne rozgałęzienia do innych, w tym wyższych ośrodków nerwowych, ale może odpowiadać za ejakulację poza kontrolą mózgu i wiadomo, że, u części pacjentów z przerwanym rdzeniem kręgowym, stymulacja elektryczna czy wibracyjna nadal umożliwiają wywoływanie ejakulacji i prokreację.

Ponieważ PVS umożliwia wywołanie ejakulacji u pacjentów z uszkodzonym rdzeniem kręgowym, jeśli uszkodzenie nie obejmuje domniemanego SEG, analizowano wpływ PVS na wywoływanie ejakulacji u pacjentów z uszkodzeniami różnych odcinków rdzenia, szukając takiego odcinka, dla którego PVS nie jest w stanie wygenerować ejakulacji. Mógłby to być obszar zawierający ludzki SEG.

• Neurony galaninergiczne u mężczyzn i kobiet lokalizowano głównie w odcinku L2-L5.
• W obrębie segmentów L3 i L4 u mężczyzn obserwowano większe zagęszczenie neuronów galaninergicznych, niż u kobiet – dymorfizm płciowy.
• Na podstawie analizy możliwości wywoływania ejakulacji za pomocą PVS u 384 pacjentów z uszkodzonym rdzeniem kręgowym, funkcje SEG u człowieka przypisano neuronom zlokalizowanym w segmentach L3-L5.

Opracowano na podstawie:

Badana populacja

Rdzenie kręgowe otrzymywano postmortem od 6 mężczyzn i 6 kobiet w wieku 84,2 ± 3,1 lat ok. 6 dni po śmierci.

Przypadki 384 pacjentów po urazie rdzenia kręgowego uzyskano z bazy danych oddziału urodynamiki i seksuologii pojedynczej jednostki kierowanej przez jednego ze współautorów (Soler JM) na podstawie elektronicznej dokumentacji medycznej. Dane te były gromadzone przez 30 lat (1982-2012) i obejmowały systematyczną i szczegółową analizę uwzględniającą standardową procedurę służącą wywoływaniu ejakulacji.

Procedura badania

Początkowo, za pomocą technik immunohistochemicznych i mikroskopowych, szacowano przestrzenną dystrybucję oraz neuroanatomiczną charakterystykę neuronów galaninergicznych rdzenia kręgowego badanych mężczyzn i kobiet.

Następnie analizie poddawano 384 wirtualnych pacjentów z dostępnej bazy danych celem oszacowania roli poszczególnych segmentów rdzenia kręgowego w zdolności do wywoływania ejakulacji przez PVS. Szczegółowo analizowano urazy, w tym granice zupełnego uszkodzenia rdzenia.

Wykorzystanie wibroterapii w badaniu

W latach 1982 – 1995 wibracji dostarczał Vibrion (Vibrion, France) – częstotliwość 100 Hz. Po roku 1995 Vibrion zastąpiono urządzeniem o nazwie Ferticare Personal (Multicept A/S; Denmark) – częstotliwość 100 Hz, amplituda 2,5 mm. Tuż przed oraz tuż po PVS sprawdzano obecność spermy lub nasienia w moczu. Głowicę wibratora przykładano do obszaru wędzidełka i stosowano wibracje aż do wywołania ejakulacji lub maksymalnie przez 3 minuty. Sesje PVS, w przypadku niepowodzenia, powtarzano po minucie lub po dłuższym czasie, jeśli podawano midodrynę – lek wpływający na funkcje obwodowego układu nerwowego powiązane z wywoływaniem ejakulacji. Całą procedurę powtarzano z minimalnie tygodniowymi przerwami.

Wyniki

Neurony galaninergiczne lokalizowano postmortem głównie w odcinku L2-L5 (najwięcej w obrębie L4), zgrupowane w pojedyncze kolumny po obu stronach centralnego kanału rdzenia. Rozmieszczenie neuronów galaninergicznych wykazywało dymorfizm płciowy – w obrębie segmentów L3 i L4 obserwowano większe zagęszczenie u mężczyzn.

Powodzenie w wywołaniu ejakulacji za pomocą PVS dotyczyło 47,4% pacjentów. Sukces w wywołaniu ejakulacji za pomocą PVS był tym bardziej prawdopodobny, jeśli rdzeń uległ uszkodzeniu na wysokości któregokolwiek z segmentów C5-T6 (gdzie C – cervical – szyjny; T – thoracic – piersiowy). Prawdopodobieństwo ejakulacji na skutek PVS spadało im dalsze od głowy segmenty zostały dotknięte uszkodzeniem, osiągając minimum dla segmentu L4 (2,6% przypadków), a dla segmentów dalszych – znów nieco rosło. W przypadku segmentów krzyżowych (sacral ­­– S), uszkodzenie któregokolwiek pozwalało na wywołanie ejakulacji minimalnie u 12% pacjentów, jak w przypadku segmentu S3.

Komentarz

Prezentowane badania wskazują na fragment ośrodkowego układu nerwowego zlokalizowany w   segmentach L3-L5 rdzenia kręgowego, jako zawierający kluczowy ośrodek w kontrolowaniu ejakulacji u mężczyzn. Na podstawie analizy 384 pacjentów, uszkodzenie kręgów L3-L5 było jedynym niezależnym czynnikiem predykcyjnym niepowodzenia indukcji ejakulacji za pomocą PVS, wskazując na pełnienie przez ten odcinek funkcji SEG u człowieka. Ponadto lokalizacja i przestrzenna organizacja neuronów galaninergicznych, pełniących tu, jak się wydaje na podstawie badań translacyjnych, rolę pierwszoplanową, jest podobna jak w SEG szczurów.

Autorzy opracowywanej publikacji przynoszą bardzo ważną dla wielu ludzi/ rodzin informację, że u pacjentów z zupełnym przerwaniem rdzenia, jeśli SEG jest nadal funkcjonalny, ejakulacja może być wciąż wywoływana przez obwodowe, niefizjologiczne bodźce, jak PVS. Wskazując lokalizację SEG u ludzi, autorzy otwierają nowe ścieżki dla badań nad leczeniem zaburzeń ejakulacji, wliczając w to anejakulację – niezdolność do osiągnięcia orgazmu. SEG może być stymulowany farmakologicznie albo przezskórnie – elektrycznie czy magnetycznie. Przywrócenie ejakulacji i tym samym funkcji rozrodczych u pacjentów z uszkodzeniami rdzenia, ale z nietkniętym odcinkiem L3-L5, powinno być zatem z definicji u tych pacjentów poddawane leczeniu i na tym powinny się skupiać dalsze badania. Ponadto modulowanie funkcji SEG mogłoby być stosowane w zaburzeniach ejakulacji na podłożu również nie-neurogenicznym.

Należy również podkreślić, że w przedstawianych badaniach nie raportowano niekorzystnego wpływu stosowanych wibracji na pacjentów po urazie kręgosłupa.

Więcej w: